Σφετερισμός των πόρων του Παγκόσμιου Νότου

Το συγκρότημα ηλιακής και αιολικής ενέργειας 3,6 GW της Xlinks στο Μαρόκο αποσκοπεί στην παράδοση ενέργειας στο Ντέβον μέσω ενός υποθαλάσσιου καλωδίου 3.800 χιλιομέτρων. Ο Λιούις παραπονέθηκε για τη γραφειοκρατία στο Ηνωμένο Βασίλειο, θεωρώντας υπεύθυνη την τότε κυβέρνηση των Συντηρητικών και τα υπουργικά της λάθη, αλλά και το Εργατικό Κόμμα υποστηρίζοντας ότι «ο αγώνας δρόμου για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας θα οδηγήσει στην αγνόηση ορισμένων απολύτως βιώσιμων πράσινων έργων, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος XLinks, απλώς και μόνο επειδή δεν θα είναι έτοιμα μέχρι την προθεσμία».

Η διαδρομή του υποθαλάσσιου καλωδίου από την έρημο του Μαρόκου στο Ντέβον

Ο ίδιος προειδοποίησε ότι «μια παρατεταμένη γραφειοκρατία θα μπορούσε να εκτροχιάσει το σχέδιο που υπόσχεται να μειώσει τους λογαριασμούς των νοικοκυριών, να μειώσει τις εκπομπές και να δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας».

Θα αναρωτιόταν κανείς, μήπως αυτό είναι μια ανθρώπινη αφύπνιση ενός καπιταλιστή που επιδιώκει να διαδώσει το καλό και τους καρπούς της ανάπτυξης σε όλο τον κόσμο. Ή μήπως πρόκειται απλώς για μια προσπάθεια των καπιταλιστών του δυτικού κόσμου να σφετεριστούν τους πόρους του Παγκόσμιου Νότου και να συγκαλύψουν την αποικιοκρατία τους με το πρόσχημα της διάδοσης των αγαθών του πολιτισμού;

Αυταρχικό κράτος

Στους προηγούμενους αιώνες, η Βρετανία πεινούσε για βαμβάκι, πετρέλαιο, άνθρακα και άλλες πρώτες ύλες, και η λύση ήταν να επεκτείνει την αποικιοκρατία για να καλύψει τις ανάγκες της οικονομίας της.

Για άλλη μια φορά, βλέπουμε την ίδια αποικιακή λογική να εκφράζεται στον λόγο του Λιούις για το Μαρόκο: «Η άφθονη ηλιοφάνεια και η απέραντη έρημος της χώρας την καθιστούν εξαιρετική τοποθεσία για ηλιακή ενέργεια και η μακρά ατλαντική ακτογραμμή της σημαίνει ότι δέχεται ισχυρούς αληγείς ανέμους (σημ. άνεμοι των τροπικών χωρών που πνέουν ολόκληρο το έτος) τη νύχτα, καθιστώντας την ιδανική και για την παραγωγή αιολικής ενέργειας». Ωστόσο, σε αντίθεση με το παρελθόν, ο Λιούις δεν χρειάζεται πλέον το βρετανικό ναυτικό, καθώς το αυταρχικό κράτος του Μαρόκου είναι περισσότερο από ικανό να πετύχει αυτό που έκανε κάποτε το πυροβολικό της Βρετανίας.

Στην πραγματικότητα, τα εδάφη, οι ακτές και η απέραντη «έρημος» του Μαρόκου δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένας φυσικός πόρος για την XLinx και τον πρόεδρό της. Είναι απλώς καταχωρίσεις στα βιβλία της εταιρείας, στοιχεία στους υπολογισμούς κερδών και ζημιών της, γράφει στο Ecologist ο Αλί Αμουζάι, ένας ανεξάρτητος Μαροκινός ερευνητής.

Ενας ξένος αναγνώστης θα κατανοήσει τα παράπονα του Λιούις, αρκεί να μην μπει στον κόπο να διαπιστώσει τι συμβαίνει σε αυτή τη «μακρινή γη». Στην ερημική περιοχή, όπου αναμένεται να εγκατασταθεί το έργο XLinks, κοντά στο Ταν - Ταν στο νοτιοδυτικό Μαρόκο, το κράτος έχει διαθέσει 150.000 εκτάρια στην εταιρεία. Για την εταιρεία και τον πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της αυτή είναι απλώς «μια απέραντη έρημος και μια μακρά ακτογραμμή», όχι όμως για τις κοινότητες και τους κατοίκους. Πρόκειται για μια εκτεταμένη γεωγραφική περιοχή που περιλαμβάνει γη με μικρής κλίμακας γεωργία και κτηνοτροφία. Τι θα απογίνουν; Ούτε η εταιρεία ούτε οι αρχές φαίνεται να ενδιαφέρονται.

Αυτή η στρατηγική αναπόφευκτα θα καταστρέψει τους τρόπους ζωής που σχετίζονται με τη μικρής κλίμακας παραγωγή τροφίμων, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας και των βοσκοτόπων, και θα διαταράξει την άγρια ζωή της ερήμου. Μία από τις πιθανές τοποθεσίες για το έργο, όπου υποθαλάσσια καλώδια από το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνδεθούν με την ηπειρωτική χώρα, δεν είναι μια άδεια έρημος.

Είναι η πατρίδα δύο νομαδικών φυλών, οι οποίες παραδοσιακά περιφέρονται σε μεγάλες περιοχές της ερήμου αναζητώντας βοσκοτόπια για τα πρόβατα και τις καμήλες τους.

Οι 10.000 θέσεις

Εξάλλου, ο Λιούις δήλωσε ότι η εταιρεία του θα παρέχει 10.000 θέσεις εργασίας στο Μαρόκο. Αυτό ακούγεται σαν καλά νέα για μια χώρα όπου η ανεργία έχει γίνει εκτεταμένη, λόγω των πολιτικών οικονομικής προσαρμογής που επιβάλλονται από άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας.

Ωστόσο, ο Λιούις δεν αναφέρει δύο πτυχές: τη φύση αυτών των θέσεων εργασίας και το κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος των έργων που θα τις δημιουργήσουν. Τα ενεργειακά έργα, που οι ευρωπαϊκές χώρες θέλουν να δημιουργήσουν στο Μαρόκο, είναι έργα έντασης κεφαλαίου που δημιουργούν χιλιάδες θέσεις εργασίας μόνο κατά την αρχική φάση κατασκευής. Μετά την αρχική κατασκευή, μόνο μια χούφτα τεχνικών θέσεων είναι διαθέσιμες, οι οποίες θα διατεθούν κυρίως σε άτομα εκτός των περιοχών όπου βρίσκονται αυτά τα έργα.

Επιπλέον, στην πλειονότητά τους, αυτές οι χιλιάδες θέσεις εργασίας είναι προσωρινές και ανατίθενται σε εξωτερικούς συνεργάτες, σύμφωνα με την εργατική νομοθεσία του Μαρόκου, η οποία τροποποιήθηκε το 2004 κατόπιν εντολής της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).

Τέλος, αν συγκριθούν οι 10.000 θέσεις εργασίας που υποσχέθηκε ο Λιούις με την καταστροφή χιλιάδων μέσων διαβίωσης και το κλείσιμο διαδρόμων για τους κτηνοτρόφους, μπορεί να γίνει πλήρως κατανοητό το κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος που απειλεί να επιβάλει το έργο XLinks στην περιοχή, καταλήγει ο Αλί Αμουζάι.